‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ از آزﻣﺎﻳﺸﺎت درﺟﺎ

‫آزﻣﺎﻳﺶ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ‬

‫آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎي ﺑﺮﺷﻲ ﺳﻴﻜﻠﻲ، ﺑﻤﻨﻈﻮر ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﺎﺳﻪ اي اﺷﺒﺎع اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد. اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎ ﭘﺪﻳﺪه‬ ‫رواﻧﮕﺮاﻳﻲ درﺣﻴﻦ زﻟﺰﻟﻪ را ﺑﺎاﻋﻤﺎل ﺑﺮش ﺳﻴﻜﻠﻲ ﺑﻪ ﺧﺎك ﻣﺎﺳﻪ اي اﺷﺒﺎع ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ زﻫﻜﺸﻲ ﻧﺸﺪه ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزي ﻣﻲ‬ ‫آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺑﺮش ﺳﻴﻜﻠﻲ ﻛﻪ روي ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﺎﺳﻪ اي اﺷﺒﺎع ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺸﻮد، ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ.‬ ‫آزﻣﺎﻳﺶ ﺳﻪ ﻣﺤﻮري ﺳﻴﻜﻠﻲ ، آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺮش ﺳﺎده ﺳﻴﻜﻠﻲ و آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺮش ﭘﻴﭽﺸﻲ ﺳﻴﻜﻠﻲ. ﻫﺮﻳﻚ از اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎ ﻣﺰاﻳﺎ‬ ‫وﻣﻌﺎﻳﺒﻲ در ﺑﺮدارد. ﻣﻌﻤﻮﻻ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﺎﻳﺶ ﺳﻪ ﻣﺤﻮري ﺳﻴﻜﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺘﺪاول اﺳﺖ. اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺮاﺳﺎس‬ ‫‪ (JSFT‬اﻧﺠﻤﻦ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺧﺎك وﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﭘﻲ ژاﭘﻦ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان " روش آزﻣﺎﻳﺶ ﺳﻪ ﻣﺤﻮري ﺳﻴﻜﻠﻲ‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد)991-145‬ ‫ﺑﺮاي ﺧﺎك" اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد.‬

‫در آژﻣﺎﻳﺶ ﺳﻪ ﻣﺤﻮري ﺳﻴﻜﻠﻲ، ﻓﺸﺎرﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺼﻮرت اﻳﺰوﺗﺮوپ ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد. در‬ ‫ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ازﻳﻚ ﻧﻬﺸﺘﻪ ﻋﺎدي ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻓﺸﺎرﺳﻠﻮﻟﻲ اﻳﺰوﺗﺮوﭘﻴﻚ ﺗﺮﺟﻴﺤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻨﺶ ﻣﻮﺛﺮاﺻﻠﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫درﻋﻤﻖ ، ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ از آﻧﺠﺎ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﺑﺮاﺑﺮﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﺛﺮات ﺑﻴﺶ ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﮕﻲ‬ ‫ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.‬

‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري، ﺧﺎك، ﺗﻨﺶ و... ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ در
‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﺳﺖ:‬


‫ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري :‬
‫داﻣﻨﻪ ﺗﻨﺶ: ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺗﺎﺑﻌﻲ از ﺑﺰرﮔﻲ داﻣﻨﻪ ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﻲ ﺳﻴﻜﻠﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺷﻜﻞ ﻣﻮج: ﺷﻜﻞ ﻣﻮج ﺑﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ‬ ‫رواﻧﮕﺮاﻳﻲ اﺛﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارد، ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده ازﻣﻮج ﻣﺴﺘﻄﻴﻠﻲ در ﺣﺪود 51 درﺻﺪ ﻛﻤﺘﺮ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺑﺎ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮج ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ اﺳﺖ.‬ ‫ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ: از اﺛﺮ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ درﻣﺤﺪوده ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ ﻛﺮد.‬ ‫ﺑﺮش ﭼﻨﺪ ﺟﻬﺘﻪ: ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﻲ ﺳﻴﻜﻠﻲ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه درﻣﺎﺳﻪ ﺣﻴﻦ زﻟﺰﻟﻪ، ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﻚ ﺟﻬﺘﻪ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻛﺎﻫﺸﻲ در ﺣﺪود‬ ‫01 ﺗﺎ51 درﺻﺪ درﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ درﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮش ﺳﻴﻜﻠﻲ ﺑﺼﻮرت ﻳﻚ ﺟﻬﺘﻪ اﺳﺖ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ.‬ ‫ﻋﻜﺲ ﺷﺪن ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﻲ: ﺑﺪﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻌﺪادي از ﻋﻮاﻣﻞ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﺛﺮ ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﻲ ﻣﻌﻜﻮس در ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺑﻪ‬ ‫روﺷﻨﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﺮاي ﻻﻳﻪ ﻫﺎي اﻓﻘﻲ ﺧﺎك آزﻣﻮن ﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ 0= 0‪ T‬را در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ.‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎك :‬
‫ﺗﺮاﻛﻢ: ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ وﺗﺮاﻛﻢ ﻧﺴﺒﻲ ﺧﺎك ﺑﺮاي ﻣﺎﺳﻪ ﻫﺎي ﺷﻞ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﺧﻄﻲ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ:‬

‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺗﻮزﻳﻊ داﻧﻪ ﺑﻨﺪي : ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺗﻮزﻳﻊ داﻧﻪ ﺑﻨﺪي ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻧﺪازه ﻣﺘﻮﺳﻂ داﻧﻪ‬ ‫ﻫﺎ 05 ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻚ اﻧﺪﻳﺲ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺮاي اﻧﺪازه داﻧﻪ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد، ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﻣﺎﺳﻪ ﺑﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﻧﺪازه داﻧﻪ‬ ‫1,0 ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺷﻜﻞ 2-3 ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺗﺎﺋﻴﺪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.‬ ‫در ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﺎﺳﻪ اي ﺑﺎ درﺻﺪ ﺑﺎﻻي رﻳﺰداﻧﻪ )ﻛﻮﭼﻜﺘﺮاز 47 ﻣﻴﻜﺮون( ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ درﻣﻘﺎﺑﻞ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ وﺟﻮد‬ ‫دارد ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﻛﺎﻣﻼ ﺗﺎﺋﻴﺪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ.‬ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ درﺟﻪ اﺷﺒﺎع ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ. داﺷﺘﻦ درﺟﻪ اﺷﺒﺎع 001 درﺻﺪ ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ،‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺿﺮوري اﺳﺖ.‬ ‫ﺳﻴﻤﺎﻧﺘﺎﺳﻴﻮن: اﺛﺮ ﺳﻴﻤﺎﻧﺘﺎﺳﻴﻮن ﺑﺮ ﺣﻠﻘﻪ ﺳﻴﻜﻠﻴﻚ ﺗﻨﺶ واﺳﻜﻠﺖ ذرات ﺧﺎك ﻣﺤﺴﻮس ﺑﻮده ودر اﻳﺠﺎد ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬ ‫رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﻳﺪ دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده وداراي ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ.‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻨﺶ :‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻴﺶ ﺗﺤﻜﻴﻤﻲ : ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﻣﺎﺳﻪ در وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻴﺶ ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﻣﺎﺳﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﺎدي ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ دارد. ﻣﺎﺳﻪ اي ﻛﻪ ﺑﻴﺶ ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻋﺎدي ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺳﺨﺖ ﺗﺮ رواﻧﮕﺮا ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻴﺶ ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﮕﻲ درﻣﺤﻞ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺪم ارزﻳﺎﺑﻲ‬ ‫دﻗﻴﻖ آن ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ درﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ اﺛﺮ ﺑﻴﺶ ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﮕﻲ ﻟﺤﺎظ ﻧﺸﻮد، ﺗﺨﻤﻴﻨﻲ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ‬ ‫ﻛﺎراﻧﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ از آزﻣﺎﻳﺸﺎت درﺟﺎ

ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ از آزﻣﺎﻳﺸﺎت درﺟﺎ ﻧﻈﻴﺮ ‪ SPT‬وآزﻣﻮن ﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ آزﻣﺎﻳﺶ ﺳﻪ ﻣﺤﻮري‬ ‫ﺳﻴﻜﻠﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد.‬ ‫‪ SPT‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺪوده ﻧﺴﺒﺘﺎ وﺳﻴﻌﻲ از ﺧﻮاص ﺧﺎك اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ در ﻣﻮرد ﺧﺎﻛﻬﺎي رﺳﻲ وﺧﺎﻛﻬﺎي‬ ‫_ آزﻣﺎﻳﺶ‬

‫داراي ﺳﻨﮓ و ﻗﻠﻮه ﺳﻨﮓ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻌﺘﺒﺮوﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﻴﻨﺎﻧﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﻧﻤﻲ دﻫﺪ. ﺑﻬﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ درﻣﻮرد اﻳﻦ ﺧﺎﻛﻬﺎ از آزﻣﺎﻳﺸﺎت‬ ‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد.‬
 ‫_ ﺑﻤﻨﻈﻮر ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺑﺮﺟﺎ در ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﺎﺳﻪ اي، اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده ﺿﺮوري اﺳﺖ.‬ ‫ﺑﻬﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﻳﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻴﺮي، ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻴﺮ، ﻃﻮل ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻴﺮي و... ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ.‬

‫_ ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﻣﺎﺳﻪ درآزﻣﺎﻳﺶ ﺳﻪ ﻣﺤﻮري ﺳﻴﻜﻠﻲ، ﺗﻮﺳﻂ راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﺑﺰرﮔﻲ ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﻲ ﺳﻴﻜﻠﻲ اﻋﻤﺎل ﺷﺪه وﺗﻌﺪاد‬ ‫ﺳﻴﻜﻞ ﻫﺎي ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد.‬
 ‫_ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪاز:
ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري،ﺧﺎك، ﺗﻨﺶ وآزﻣﺎﻳﺶ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺪام ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ در ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎ‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ دارﻧﺪ.‬