تعيين خاك رس لاي و گرد و خاك (ذرات كوچكتر از 075/0 ميكرون)

 

اهميت كاربرد :

بسياري از اين مواد را مي‌توان با شستن خارج كرد شيست يا سنگهاي شيست‌دار، به ويژه بيشتر سنگهاي داراي سيليس فعال، براي بتن‌سازي نامناسب است. اغلب خاك رس بصورت پوششي برروي سطح سنگدانه‌ها موجود مي‌باشد، كه سبب عدم چسبندگي بين خمير سيمان و سنگدانه‌ها مي‌شود، لذا اثري جدي برروي مقاومت و دوام بتن مي‌گذارد.

اين حالتها در سنگدانه‌هايي كه داراي بيش از حد انواع لاي و رس از قبيل رس منبسط شونده و بنتونيت باشد به وجود مي‌آيد. لازم به ذكراست كه پودر سنگ ناشي از شكستن سنگدانه‌ هلا معمولاً اثر زيانبار قابل ملاحظه‌اي را باعث نمي‌گردد.

گروه اول ناخالصي‌هايي كه در فرايند هيدراتاسيون سيمان اخلال به وجود مي‌آورند مانند وجود سنگ گچ وجود نمك و وجود انواع ديگر مواد شيمايي در سنگدانه‌ها.

گروه سوم بعضي از دانه‌ها كه به علت شكل ظاهري و يا بافت آنها جزء دانه‌هاي ضعيف و يا ناسالم مي‌باشند

سنگدانه‌هاي مصرفي در بتن بايد سخت و پايا باشند و مواد زيان آور موجود در آنها نبايد از مقادير حداكثر مجاز ذكر شده در جدولهاي 22 و23 تجاوز كند.

آيين نامه BS 882-92 محدوديتهاي زير را براي حداكثر مقدار مواد كوچكتر از 75 ميكرون (الك نمره 200 در سيستم ASTM و BS ) را اعلام نموده است.

در سنگدانه‌هاي ريز 4 درصد، وقتي ك كل سنگدانه‌هاي آن خرد شده باشند،‌به 16 درصد افزايش مي‌يابد.

آيين نامه ASTM C 33:93 درصد ذرات كوچكتر از 75 ميكرون را براي سنگدانه‌هاي ريز (ماسه)، وقتي بتن در معرض سايش قرار مي‌گيرد3 درصد و براي ساير بتنها 5 درصد و براي سنگدانه‌هاي درشت (شن) 1 درصد در نظر مي‌گيرد.

 

ترازو با دقت 1/0 گرم

ظرف يا پيمانه ـ يك ظرف يا پيمانه با گنجايش كافي براي قرار دادن نمونه در داخل آن به طوري كه آب بتواند روي نمونه را بپوشاند و در موقع تكان دادن محتويات آن خارج نگردد.

 

نمونه بايد طوري انتخاب گرددكه نماينده تمام مواد مورد آزمايش باشد و وزن آن پس از خشك شدن كمتر از وزن مورد نياز در جدول 36 نباشد.

جدول 36: حداقل وزن نمونه آزمايشي

حداقل وزن نمونه به kg

1/0

5/0

0/2

5/2

0/5

 

 

تذكر 1: نمونه‌گيري از دپوي مصالح بايد حداقل 4 برابر وزن نمونه آزمايشي كه در بالا عنوان گرديد باشد. نمونه‌گيري در اين آزمايش بسيار حائز اهميت است و چنانچه به روش چهار قسمتي يا به روشهاي ديگر (استفاده از دستگاه تقسيم كن)‌نمونه به طور صحيح تقسيم نگردد نتايج بدست آمده با واقعيت امر تطبيق نمي‌كند بنابراين لازم است كمال دقت هنگام تقسيم نمونه بعمل آيد تا از بين رفتن موادنرمه كه اثر آنها در اين آزمايش بسيار مؤثر است جلوگيري نمود.

 روش آزمايش

تمام مخلوط را در زير آب به هم بزنيد تا دانه‌هاي درشت (درشت از 19/1 ميلي‌متر الك شماره 16 در سيتسم ASTM ) و دانه‌هاي ريز (دانه‌هاي كوچكتر از 19/1 و بزرگتر از 075/0 ميلي‌متر) و دانه‌هاي كوچكتر از 075/0 ميلي‌متر از يكديگر جدا گردند تا آنجا كه امكان دارد دقت نماييد كه در موقع آزمايش دانه‌هاي درشت ار ظرف خارج نگردد. عمل را تا موقعي كه آب شستشو صاف گردد را تكرار نمائيد. مخلوط دانه‌ها را تا وزن ثابت در حرارت Co 5 ± 105 درجه سانتي‌گراد خشك كنيد و پس از خشك شدن وزن آنرا با دقت 1/0 گرم وزن كنيد.

 محاسبات :

A درصد مواد كوچكتر از 075/0 ميلي‌متر

B وزن خشك شده اوليه