ﻣﻘﺪﻣﻪ ای بر پدیده روانگرائی
‫از ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﺎ ﺧﺴﺎرات ﻓﺮاوان ﻫﻤﺮاه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺧﺎﻛﻬﺎﺳﺖ. اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﺑﻌﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ اﺳﺎﺳﻲ‬ ‫ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻲ در رﺳﻮﺑﺎت ﻣﺎﺳﻪ اي ﺳﻴﻠﺖ دار اﺷﺒﺎع درﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد. اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺎ ﺳﺎل 3591 ﻋﻴﻨﻴﺖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﺎ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺪﻳﺪه ﻣﺸﺎﺑﻪ اي ﺗﻮﺳﻂ ‪ (1953) Mogami,kubo‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ و ﻧﺎم رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺑﻪ آن ﻧﺴﺒﺖ داده ﺷﺪ.‬ ‫زﻟﺰﻟﻪ ﻧﻴﮕﺎﺗﺎي ژاﭘﻦ در ژوﺋﻦ 4691 ﺑﻪ ﺑﺰرﮔﻲ 5,7 رﻳﺸﺘﺮ ﺑﻌﻨﻮان ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻔﻲ دﻳﮕﺮﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺖ. ﺷﻬﺮ ﻧﻴﮕﺎﺗﺎ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ آﺗﺶ ﺳﻮزي ﺑﺰرگ درﺳﺎل 5591 ﺑﻪ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد، درﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﺎرﻫﺎي ﻋﻤﺮاﻧﻲ ﻓﺮاوان درﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﻬﺮي‬ ‫ﻣﺠﺪدا" ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ وﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﻣﺪرن ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎت ﻳﺎﻓﺖ، ﻟﺬا زﻟﺰﻟﻪ 4691 ﺿﺮﺑﻪ اي‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرگ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﻮد و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺑﻲ ﺳﺎﺑﻘﻪ اي را ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺮدﻳﺪ. از زﻟﺰﻟﻪ ﻧﻴﮕﺎﺗﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻌﻨﻮان ﺳﻤﺒﻠﻲ از ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ‬ ‫ﺣﺎدﺛﻪ درﺟﻬﺎن ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺷﺮﻳﺎﻧﻬﺎي ﺣﻴﺎﺗﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺷﻬﺮرا وﻳﺮان ﻧﻤﻮد،ﻳﺎد ﻛﺮد. ﻋﻠﺖ اﺳﺎﺳﻲ ﺧﺮاﺑﻲ دراﻳﻦ زﻣﻴﻦ ﻟﺮزه،‬ ‫رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺧﺎك ﺑﻮد. ﺑﻬﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ درﻣﻴﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ ژﺋﻮﺗﻜﻨﻴﻚ ﺗﻮﺟﻪ زﻳﺎدي راﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻮده‬ ‫اﺳﺖ. اززﻣﺎن زﻟﺰﻟﻪ ﻧﻴﮕﺎﺗﺎ درﺳﺎل 4691 ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ژﺋﻮﺗﻜﻨﻴﻚ ﻟﺮزه اي ﺑﺴﻴﺎري ﺗﻼش ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم رواﻧﮕﺮاﻳﻲ را‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻧﻤﻮده وﺗﻮﺻﻴﻪ ﻫﺎ واﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﻳﻲ در ﺧﺼﻮص ﺗﺒﻴﻴﻦ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺑﺮاﺳﺎس داده ﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ و آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ اراﺋﻪ‬ ‫دﻫﻨﺪ.‬ ﻣﻘﺪﻣﻪ ای بر پدیده روانگرائی
‫در ﻛﺸﻮرﺧﻮدﻣﺎن اﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﻳﻜﻲ ازﻋﻠﻞ ﺧﺮاﺑﻲ ﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده درزﻟﺰﻟﻪ ﺑﺎﻣﺪاد 13 ﺧﺮداد 9631 ﺑﺨﺼﻮص در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن آﺳﺘﺎﻧﻪ‬ ‫وروﺳﺘﺎﻫﺎي ﺣﻮﻣﻪ آن رواﻧﮕﺮاﻳﻲ زﻣﻴﻦ ﺑﻮد.‬ ‫رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﭘﺪﻳﺪه اي ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت ﻛﺎﻣﻞ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ. درﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ، ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺗﺮﻳﻦ وﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮﻳﻦ‬ ‫راﻫﻬﺎي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ درزﻣﻴﻨﻬﺎي اﺣﻴﺎءﺷﺪه ﻣﻮرد ﻧﻴﺎزاﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻌﻲ ﺷﺪه دراﻳﻦ ﺳﻤﻴﻨﺎر ﻳﻜﻲ ازراﻫﻬﺎي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ‬ ‫رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﻤﺎﻧﺘﺎﺳﻴﻮن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ،ﺑﺮاي ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻋﻤﺮاﻧﻲ اراﺋﻪ ﮔﺮدد.‬ ‫درﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﺎﺳﻪ اي ذرات ﻣﺎﺳﻪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ اﺗﺼﺎل ﺑﻴﻦ ذرات ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ وﻧﻴﺮوﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ازﻃﺮﻳﻖ اﻳﻦ اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻨﺘﻘﻞ‬ ‫ﮔﺮدد، اﻳﻦ اﻣﺮﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﻲ ﺷﺪه وﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺳﺎزه اي ﻛﻪ ﺑﺮروي ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪ، ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺧﺎك‬ ‫ﺗﺤﻤﻞ ﺷﻮد. زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺎك ﻣﺎﺳﻪ اي دراﺛﺮﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﻲ ﻧﺎﺷﻲ ازارﺗﻌﺎش ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ،اﺗﺼﺎل ﺑﻴﻦ ذرات ﻛﻢ ﻣﻴﺸﻮد،‬ ‫درﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﻛﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎ" درﺟﻬﺖ ﻗﺎﺋﻢ وازﻣﻴﺎن ﻧﻘﺎط اﺗﺼﺎل ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻓﺸﺎر آب ﺣﻔﺮه اي ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺪﻳﺪه رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻌﺪ ازرواﻧﮕﺮاﻳﻲ اﺗﺼﺎل ﺑﻴﻦ ذرات ﺧﺎك ﺗﻤﺎﻣﺎ"ﺑﺎزﺳﺎزي ﻣﻲ ﺷﻮد واﻳﻦ اﻣﺮ‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر آب ﺣﻔﺮه اي زاﺋﻞ ﺷﻮد.‬

‫از اﻳﻦ رو اﻫﻤﻴﺖ ﺳﻴﻤﺎﻧﺘﺎﺳﻴﻮن درﺑﺎﻻﺑﺮدن ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﺼﺎل ﺑﻴﻦ ذرات واﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﻲ ﻛﺎﻣﻼ" ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ.‬ ‫ﺳﻴﻤﺎﻧﺘﺎﺳﻴﻮن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺼﻮرت ﻃﺒﻴﻌﻲ درﺧﺎك ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ وﻳﺎ ازﻃﺮﻳﻖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻧﺎﺷﻲ ازﻣﺨﻠﻮط ﻛﺮدن وﻳﺎ‬ ‫ﺗﺰرﻳﻖ اﻳﺠﺎد ﮔﺮدد. درﻣﺤﻴﻂ ﻃﺒﻴﻌﻲ، ﺳﻴﻤﺎﻧﺘﺎﺳﻴﻮن ﺑﻪ ﺳﺒﺐ رﺳﻮﺑﺎت ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ، ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻫﻮازدﮔﻲ، اﺛﺮات ﺟﻮﺷﻜﺎري‬ ‫واﺗﺼﺎﻻت ﻧﺎﺷﻲ ازذرات رس ﺑﻮﺟﻮد آﻳﺪ.‬ ‫دراﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺪﻳﺪه رواﻧﮕﺮاﻳﻲ درﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﺎﺳﻪ اي وﺳﻴﻠﺘﻲ ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ وﺳﭙﺲ اﺛﺮﺳﻴﻤﺎﻧﺘﺎﺳﻴﻮن‬ ‫ﺑﺮرواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺧﺎﻛﻬﺎ راﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮارﻣﻲ دﻫﻴﻢ. درﻓﺼﻠﻬﺎي ﺑﻌﺪ روﺷﻬﺎي اﺟﺮاي ﺳﻴﻤﺎﻧﺘﺎﺳﻴﻮن، اﺛﺮﻣﻴﺰان رس ﺑﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ‬ ‫رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺧﺎﻛﻬﺎ، ﻣﺪﻟﻬﺎي ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ وراﻫﻬﺎي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد.‬